|
|
Dokumentem z
1715 r. kameduli uwolnili mieszkańców Suwałk od
pańszczyzny, ustalili place na rozbudowę miasta, zarys
ulic i przepisy określające sposób wznoszenia budowli. W
1720 r. August II potwierdzając lokację klasztorną nadał
Suwałkom prawo do cotygodniowych targów i czterech
jarmarków rocznie. Przywilej określił herb miasta
wyobrażający patronów Zgromadzenia Kamedułów ss. Romualda
i Benedykta przy trzech górach z krzyżem i koroną.
|
|
Od 1819 r. Suwałki
uznane zostały za stałą siedzibę województwa i otrzymały od rządu
subsydia na rozbudowę i reprezentację. Można było myśleć o
regulacji sieci ulicznej, założeniu bruków, wystawieniu
koniecznych budynków na pomieszczenia dla władz administracyjnych.
W 1820 r. Wydano różne przepisy w celu uporządkowania szybko
rozwijającego się miasta. Zabroniono wznoszenia budynków
drewnianych, na miejscu cmentarza powstał park. Wybudowano nowy
murowany kościół
wg. projektu P. Aignera (1820 - 45), murowaną bożnicę (1821 r.),
odwach (1835
r.),
ratusz,
wg. projektu A. Corazziego,
gmach gimnazjum,
który został przebudowany następnie przez L. Jabłońskiego.
W 1826 r. sporządzono regulacyjny plan miasta. Plan rozbudowy
podporządkowany był wytyczonej głównej ulicy, która była
jednocześnie arterią przelotową przez miasto.
W 1866 r. utworzono gubernię i powiat suwalski. Nastąpił szybki
rozwój ludnościowy Suwałk.
w 1910 r. osiągnęły swój najwyższy stan zaludnienia: 26.825
mieszkańców. U schyłku XIX w. wybudowano
dworzec PKP,
w 1887 r. rozpoczęto przy drodze do Augustowa budowę koszar
piechoty, w 1898 r. położono kamień węgielny pod budowę koszar
przy ul. Nowotki.
W czasie I wojny światowej (od 1915 r.) miasto okupowane było
przez wojska niemieckie aż do sierpnia 1919 r.
Po odzyskaniu niepodległości Suwałki zostały powiatowym miastem
wydzielonym. Miały kilkanaście drobnych zakładów przemysłowych.
Stacjonował tu duży garnizon wojskowy Suwalska Brygada Kawalerii.
1 września 1939 r. miasto zostało zbombardowane przez lotnictwo
niemieckie. Suwałki włączone zostały do Prus Wschodnich. 23
października 1944 r. wojska radzieckie wyzwoliły Suwałki.
Układ przestrzenny miasta wykształcony od czasu lokacji do poł.
XIX w. przetrwał w stanie nienaruszonym. W okresie późniejszym
zabudowano obrzeże miasta wzdłuż dawnych dróg dojazdowych. Część
śródmiejska Suwałk stanowi najlepiej zachowany w Polsce zespół
urbanistyczny z epoki Królestwa Kongresowego. Skupiona jest ona
wokół dwóch placów rynkowych oraz wzdłuż ul. Kościuszki,
pozostającej do dziś główną osią komunikacyjną miasta. Znaczna
część zabudowy powstała w I pot. XIX w. i posiada charakter
klasycystyczny. Niektóre budynki mieszkalne, wzniesione w II pot
XIX w. lub na pocz. XX w. posiadają charakter eklektyczny. Na
zapleczu omawianego zespołu powstały w XIX w budynki o zupełnie
odmiennym charakterze. Były to murowane, parterowe kamieniczki, a
jeszcze częściej drewniane domy ozdobnie szalowane, bądź
tynkowane.
ALBUMY
Suwałki i okolice w
latach 1950-1975. Zespół Suwalszczyzna, budowa drogi
Suwałki-Szypliszki (1955 r.) Zdjęcia z prac archeologicznych
prowadzonych na cmentarzysku jaćwieskim w 1955 r., Spływ drewna na J. Wigry pod koniec lat 50-tych oraz
wiele innych ciekawych i unikalnych zdjęć autorstwa Tadeusza Smagacza.
|
|