Zakon pustelniczy kamedułów założył w XI w. Italii św. Romuald. Do Polski sprowadził ich Zygmunt III Waza do walki z szerzącą się reformacją. W 1667 r. zakonnicy wyprosili od Jana Kazimierza wyspę na jeziorze Wigry, położonym w głuchej puszczy. Początkowo zamieszkiwali w stojącym na wyspie dworze myśliwskim. Zbudowali drewniany kościół i pierwsze eremy, czyli domki pustelnicze. Jednak wkrótce wybuchł pożar, który wszystko zniszczył. Wówczas nową siedzibę zaczęto budować według włoskich wzorów. Podwyższono sztucznie wzgórze tworząc na nim dwa tarasy. Otoczono je murami oporowymi. Wyspę połączono groblą z lądem stałym przekopując w celach obronnych dwa kanały. Na tarasach stanęły murowane eremy, a od strony zachodniej wybudowano w latach 1694 - 1745 murowany kościół w stylu barokowym. Przestrzeń między eremami zamknięto wysoką wieżą zegarową z widocznym z daleka zegarem, którego bicie słychać było na "milę". Między eremami i kościołem stanęła kuchnia, refektarz, piekarnia itp. Pod górą wykopane były piwnice do przechowywania produktów i zapasów. Na niższym tarasie od strony zachodniej umieszczono budynek gościnny - forestarię, zwany później domem kanclerskim, a obok, od południa drugi, zwany domem królewskim. Wjazd na teren klasztorny był od zachodu przez bramę, przy której stał domek furtiana. Przed wzgórzem od strony zachodniej znajdowały się zabudowania gospodarcze. Od wschodu w dole były ogrody warzywne, a od południa zwierzyniec. Ogrodzona dębowymi palami część odnogi jeziora służyła za magazyn świeżych ryb, dostarczanych przez podległych rybaków. Fachowców potrzebnych do budowy obiektów sprowadzano z Italii, Francji i Holandii. Każdy z nich musiał w swoim fachu przeszkolić miejscowych chłopów. Uzyskanych w ten sposób własnych rzemieślników osiedlali kameduli w Magdelenowie i Burdyniszkach. Zbudowano wtedy dwie cegielnie, liczne rudy wytapiające żelazo, smolarnie, a także browar i gorzelnię. W rolnictwie kameduli pierwsi wprowadzili system trójpolowy, wiele ulepszonych narzędzi oraz rozpowszechnili uprawę warzyw. Drogą uzyskiwania nowych nadań królewskich, a także licznych procesów z sąsiadami weszli w posiadanie znacznych obszarów puszczy, wsi i folwarków. W początkach XVIII w. mieli jedno miasto ( Suwałki ), 6 folwarków, 30 wsi, dwie rudy, hutę szkła we wsi Mała Huta, dwie cegielnie i 28 jezior. Nic więc dziwnego, że przy intensywnej gospodarce szybko bogacili się. W ślad za bogactwem szło rozluźnienie dyscypliny klasztornej. Zamiast pustelniczego życia, modłów, pracy i jedynego pozdrowienia "memento more" (pamiętaj, że umrzesz) przyszły coraz częstsze kontakty z okoliczną szlachtą, dogadzanie sobie i życie coraz bardziej wygodne. Dziwni to byli pustelnicy, skoro "na każdego z nich stu chłopa pracuje", jak pisali o nich współcześni.
Prusacy po zaborach skonfiskowali dobra zakonne, a ich samych wysiedlili na Bielany pod Warszawą. Wigry na krótko stały się stolicą nowo utworzonego biskupstwa. W 1823 r. diecezję przeniesiono do Sejn, a klasztor przeszedł pod zarząd parafii. Biedni proboszczowie, reperując swój budżet, zaczęli rozbierać budynki i sprzedawać uzyskiwaną cegłę oraz cenniejsze ozdoby z kościoła. Reszty dokonały dwie wojny światowe. Kościół i zabudowania zostały zrujnowane. W latach pięćdziesiątych odrestaurowano kościół, a następnie staraniem Ministerstwa Kultury i Sztuki, eremy, domek furtiana i dalsze budynki.

zamknij okno