Stanisław Zygmunt Staniszewski (1864 - 1925) - minister, poeta


Stanisław Zygmunt Staniszewski urodził się najprawdopodobniej w Suwałkach w 1864 roku. Był synem Waleriana Leona i Zenobii ze Stępniów. Nauki gimnazjalne pobierał w Suwałkach. Wzorem ojca został prawnikiem, kończąc wydział prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Po powrocie do Suwałk poświęcił się pracy zawodowej, pokonując kolejne jej szczeble. Przez wiele lat był adwokatem, a pod koniec życia notariuszem. Najbardziej jednak pociągała go działalność" społeczna. Był współzałożycielem Towarzystwa Rolniczego w guberni suwalskiej, przez długie lata naczelnikiem oraz honorowym członkiem Straży Ogniowej Ochotniczej w Suwałkach, prezesem Towarzystwa Kredytowego Miejskiego. Aktywnie działał w suwalskim Towarzystwie Pożyczkowo-Oszczędnościowym i Towarzystwie Wzajemnego Kredytu. Działalności oficjalnej towarzyszyła praca patriotyczna. Aleksandra ze Szczerbińskich Piłsudska wspominała po latach, że od niego można było wypożyczać nielegalne książki i pisma.

Na początku XX wieku działalność Staniszewskiego przekroczyła granice guberni. Włączył się do pracy Związku Postępowo-Demokratycznego, któremu przewodniczył Aleksander Świętochowski, publikował na łamach "Prawdy". W marcu 1905 roku reprezentował Związek w petersburskich rozmowach z rosyjskimi działaczami Partii Konstytucyjnych Demokratów. Współpracował ze Świętochowskim w powołanym w 1906 roku Towarzystwie Kultury Polskiej.

Szczególnie cenne były suwalskie inicjatywy Staniszewskiego po 1905 roku. Znalazł się wśród współtwórców polskiej Szkoły Handlowej oraz "Tygodnika Suwalskiego", w którym pisywał rozprawy ekonomiczne, polityczne, felietony i utwory poetyckie. Znał doskonale stosunki gospodarcze w guberni i Królestwie Polskim. Wykorzystał to w pracy Rzut oka na stan ekonomiczny Królestwa Polskiego (wspólnie z Piotrem Górskim) oraz przy opracowaniu projektu reform agrarnych. W 1911 roku wydał w Suwałkach dwutomowy zbiór wierszy Bez echa.

Na początku okupacji niemieckiej w 1915 roku przeniósł się do Warszawy. Jeszcze w tym roku został kierownikiem Wydziału Prowincjonalnego niezwykle ważnego w latach wojny Centralnego Komitetu Obywatelskiego, był współzałożycielem Rady Głównej Opiekuńczej, a od listopada 1916 roku - jej prezesem. Stał się osobą zaufaną Józefa Piłsudskiego. Komendant wytypował go na przewodniczącego zaplanowanej przez siebie tajnej "Organizacji B", skupiającej prawicowych działaczy niepodległościowych. W organizowanym w 1917 roku sądownictwie polskim Staniszewski został prezesem Sądu Apelacyjnego.

W pierwszym (listopad 1917 - luty 1918) gabinecie powołanym przez Radę Regencyjną, z premierem Janem Kucharzewskim na czele, otrzymał stanowisko ministra opieki społecznej i ochrony pracy. Jako bliski współpracownik Naczelnika Państwa przewodniczył wiosną 1919 roku delegacji polskiej w Kownie. Rozwinął dużą aktywność, prowadził liczne rozmowy nieoficjalne, przede wszystkim z przedstawicielami Polaków. Dwukrotnie konferował z premierem Litwy, Michałem Sležeyičiusem, ale sprawy porozumienia nie posunął naprzód.

Działał w Związku Strzeleckim, wchodząc w 1924 roku do zarządu głównego. Silnie związał się z YMCA (Young's Men's Christian Association - Chrześcijański Związek Młodych Mężczyzn). Był prezesem jego komitetu organizacyjnego w Polsce, a następnie - władz centralnych.

Należał do aktywnych adeptów "sztuki królewskiej" w lożach sieci organizacyjnej Wielkiego Wschodu Francji oraz Wielkiej Loży Narodowej Polski.

Zmarł 30 kwietnia 1925 roku w Warszawie pozostawiając żonę, Annę z Fiszerów. Stanisława Staniszewskiego pochowano na cmentarzu w Suwałkach.

Biografie